Bij Expect Jeugd zetten we ons onder andere in om gesloten plaatsingen in de jeugdhulp te verminderen. Samen met partners zoals Parlan, de William Schrikker Stichting (WSS), en de Raad voor de Kinderbescherming (RvdK) worden sinds 2018 alternatieve oplossingen ontwikkeld en ingezet. Deze aanpak is gericht op het voorkomen van gesloten plaatsingen door maatwerk en samenwerking centraal te stellen. 

Om te leren wat goed werkt en wat beter kan, is een evaluatieproject gestart waarin professionals van verschillende organisaties samenwerken. Tessel Sterenborg, projectleider bij Expect Jeugd, geeft inzicht in de resultaten. 

Wat maakt een alternatieve aanpak succesvol? 

Een Alternatieve Oplossing (AO) is een maatwerkgerichte en creatieve aanpak die wordt ingezet als alternatief voor een gesloten plaatsing. Bij deze aanpak is er meer ruimte voor overleg en uitleg, waardoor jongeren en ouderen actiever betrokken worden bij de besluitvorming. Dit zorgt ervoor dat de hulpverlening beter aansluit bij hun behoeften. 

De resultaten van het evaluatieproject laten zien dat een goede samenwerking met jongeren en ouders een belangrijke succesfactor is voor alternatieve oplossingen voor JZ+. Jongeren vinden het belangrijk dat er naar hen geluisterd wordt en er meegedacht wordt over oplossingen. De motivatie van jongeren blijkt een belangrijke succesfactor voor AO. Dit is een belangrijk aanknopingspunt voor de jeugdbeschermers om de motivatie van jongeren actief aan te wakkeren en te behouden.  

Wanneer alle partijen betrokken zijn en er ruimte is voor maatwerk, is de kans op een positief resultaat groter. Ook biedt een AO vaak meer aandacht voor behandeling, zoals het verwerken van trauma’s, wat van cruciaal belang is om duurzaam verandering te bereiken. 

Blijvende uitdagingen 

Hoewel de alternatieve aanpak veelbelovend is, zijn er ook uitdagingen. In sommige situaties blijft veiligheid een punt van zorg. Ook wordt het belang van betrokkenheid van scholen en het bredere sociale netwerk van de jongere onderstreept. Een betere samenwerking met deze partijen kan de effectiviteit van alternatieve oplossingen verder vergroten. Daarnaast vormen wachttijden en het tekort aan geschikte zorglocaties obstakels om een AO tot stand te brengen. 

Wat nemen we mee voor de toekomst? 

De resultaten tonen aan dat AO’s, mits goed afgestemd, positieve effecten kunnen hebben op motivatie en behandelresultaten, wat pleit voor een geïntegreerde aanpak die het welzijn en de veiligheid van jongeren duurzaam verbetert.

Meer weten over de resultaten van dit project? Bekijk dan de factsheet in onze kennisbank: