Straatkracht is een nieuwe intensieve variant van jeugdreclassering voor jongeren tussen de 12-23 jaar die verdacht worden van een (ernstig) delict danwel daarvoor is veroordeeld. Bij ‘(ernstig) delict’ wordt met name gedacht aan/signalen van verwevenheid in georganiseerde criminaliteit. De werkwijze is gericht op het ondersteunen van jongeren in het weg bewegen van criminaliteit en het toe bewegen naar een positief, pro-sociaal leven.

Voor wie is de werkwijze bedoeld?

Een kleine groep jongeren begeeft zich in antisociale netwerken, waar wapens en geweld niet worden geschuwd. Deze jongeren rollen hier niet zomaar in, meestal raken zij erbij betrokken via het eigen sociale netwerk, zoals vrienden of familie. Ook kan het zijn dat jongeren worden gerekruteerd door anderen. Een deel van de jongeren groeit onveilig op. Zij hebben bijvoorbeeld op jonge leeftijd al te maken gehad met mishandeling en/of verwaarlozing. Dergelijke onveiligheid draagt bij aan kwetsbaarheid voor betrokkenheid bij criminaliteit. Soms vallen jongeren uit op school, gebruiken zij drugs en/of hebben ze het gevoel nergens bij te horen. Behalve op straat, daar worden deze jongeren soms (meer) erkend en voelen ze zich meer gezien.

We includeren op basis van de volgende drie kenmerken:
1. De jongere heeft banden met antisociale groepen, bijvoorbeeld met overlastgevende, criminele, rivaliserende jeugdgroepen, georganiseerde misdaad/ondermijnende criminaliteit en/of criminele familieleden.

2. De jongere heeft één of meerdere ernstige delicten gepleegd zoals geweldgebruik, agressieproblematiek, wapenbezit.

3. De jongere heeft gebrekkige vaardigheden en/of een antisociale attitude, en is bijvoorbeeld zeer beïnvloedbaar en impulsief (meestal in combinatie met LVB), en/of stelt zich antisociaal en berekenend op, en/of streeft een criminele carrière na en heeft een hoog dynamisch risicoprofiel.

Werkwijze

De uitdaging van de JR-werker is om voor deze jongere in zijn of haar omgeving, erachter zien te komen wat de tegenkracht kan bieden tegen de negatieve straatkracht. Dat is heel persoonlijk en het is die zoektocht die het verschil kan gaan maken in de werkwijze. De werkwijze is kracht- en herstelgericht. De JR-werker bouwt aan het vertrouwen en verbinding met de jongere. Een veilige werkrelatie wordt gezien als cruciaal om te kunnen werken aan herstel en verandering. Tegelijkertijd is een JR-werker in staat om toezicht te houden op de voorwaarden en grenzen te stellen waar nodig. Dit hybride werken kenmerkt de werkwijze. Belonen en bekrachtigen wat goed gaat en op zoek gaan naar het verhaal achter deze jongere (narratief) en de talenten en drijfveren, helpen om hoop en motivatie aan te wakkeren.

Er wordt intensief samengewerkt met politie, jongerenwerk en andere partners om de veiligheid te blijven waarborgen, risico’s te analyseren en positief perspectief te creëren. Er wordt een ‘persoonlijk krachtteam’ gebouwd rondom de jongere, waarin zowel professionals als personen uit het sociaal netwerk van de jongere die hem steunen, ook nadat de begeleiding vanuit Straatkracht is afgerond.

Onderbouwing van de werkwijze

Straatkracht is ontwikkeld door Expect Jeugd, met inzichten uit wetenschappelijke literatuur, praktijkkennis en ervaringskennis. Een actie-onderzoeker volgde twee teams en casuïstiek in Amsterdam en haalde zo werkzame elementen op. Ook wetenschappelijke inzichten werden meegenomen en ervaringen van jongeren zelf. Een klankbordgroep van wetenschappers dacht mee over de werkwijze.

Straatkracht zal landelijk beschikbaar komen als intensieve variant van jeugdreclassering en is op dit moment onderdeel van Doorontwikkeling Intensieve Varianten JR, deelproject van Jeugdreclassering in Verbinding. Straatkracht is een initiatief van Expect Jeugd, William Schrikker Jeugdbescherming & Jeugdreclassering en Jeugdbescherming Amsterdam, en wordt gesubsidieerd door het Ministerie van Justitie en Veiligheid en Netwerk Effectief Jeugdstelsel Amsterdam.